Smart: fysiek wordt digitaal

Technologie heeft een steeds grotere impact op cimol leven. Steeds meer ruimtelijke functies als onderwijs, recreatie, winkelen en werken krijgen een virtuele dimensie. En nu we de mogelijkheden en effecten hiervan pas net beginnen te begrijpen, breidt het internet zich uit tot een Internet of Things. Hiermee zullen we niet alleen kunnen communiceren met andere mensen, maar ook met objecten. En objecten met elkaar. Het internet wordt fysiek; bits worden weer bricks.

Shared: product wordt dienst

Sharing staat voor vaker en efficiënter gebruik maken, niet noodzakelijk uitlenen. Het internet of things biedt kansen om objecten en producten op een andere manier aan te bieden; als dienst. Dit kennen we uit de muziekindustrie, maar ook verlichting of zelfs wasmachines kunnen als dienst worden aangeboden. Volgende stap is bijvoorbeeld Mobility as a service, dat verder gaat dan openbaar vervoer: alle vormen van vervoer kunnen als dienst worden aangeboden, niet alleen zitplaatsen.

Social: centraal wordt peer2peer

Het internet biedt ook kansen voor het individu. De inwoner heeft steeds meer mogelijkheden om zelf vorm te geven aan de stad, door zelf energie op te wekken, mobiliteit te delen of producten te distribueren. Sociale innovatie als gevolg van digitale platformen biedt de stad heel veel kansen. Producent-consument verhoudingen vervagen en veranderen hiermee.

Tipping point

Wanneer technologie steeds sneller op grotere schaal verspreid kan worden tegen marginale meerkosten, zoals econoom Jeremy Rifkin duidt in zijn boek ‘The zero marginal cost society’ leidt dit tot digitale disruptie: het ontstaat een spanningsveld tussen wat kan en wat mag. Eerst kan iets maar mag het niet. Wanneer echter een bepaald tipping point is bereikt, zullen -vaak- buitenstaanders een nieuw businessmodel bouwen op deze nieuwe technologie, waarna de massa volgt en dit nieuwe model als standaard gaat gelden. Tot weer een nieuwe technologie het overneemt.

Twee disruptiegolven

Digitale disruptie zagen we voor het eerst heel duidelijk in de muzieksector met de opkomst van diensten als KaZaa en Napster, die in het schemerveld van de regelgeving opereerden. Peer 2 peer diensten gecombineerd met virtualisering van muziek maakte het mogelijk muziek onderling te verspreiden. Met desastreuze effecten op de verkoop van cd’s. Totdat het principe omarmd werd door nieuwe spelers op de muziekmarkt die hier hun verdienmodel op gingen baseren: ‘Rip, Mix, Burn’ werd het devies van Apple. In een poging de oude en nieuwe wereld te koppelen ontstonden virtuele muziekwinkels. Deze praktijk is inmiddels ook weer ingehaald is door de volgende disruptieve golf: die van bezit naar toegang: het online streamen. Spotify voorop, Apple probeert in te halen.

Rip. Mix. Build.

Wat kunnen we hiervan leren? De eerste disruptiegolf is die van digitalisering van goederen of diensten. De tweede golf is de heroriëntatie van product naar dienst; toegang in plaats van bezit dus. Wanneer deze samenkomen, ontstaat een volledig nieuwe status quo.

Digitale disruptie houdt niet op bij liedjes. Inmiddels is het in meer of mindere mate doorgedrongen tot een stedelijke aspecten als winkelen, mobiliteit, recreatie en onderwijs. Traditionele winkelketens hebben het nu al erg moeilijk, liever bestellen we online. Uber knaagt aan de taxibranche en straks ook het OV. Het is wachten tot Coldplay virtual realitykaartjes van concerten gaat aanbieden (de volgende stap in de muziekbusiness vermoed ik wordt het VR streamen van liveconcerten, The Long Tail geldt dan ook in de beleveniseconomie). En analoog hieraan; Harvard mikt op een miljard studenten middels het aanbieden van MOOC’s, virtueel onderwijs van de beste kwaliteit ook betaalbaar voor jongeren in achterstandsgebieden, ook in de Himalaya. Wat betekent dat voor onze lokale universiteiten?

Het is nog even wachten, maar met de komst van 3D printers zullen straks ook steeds meer fysieke onderdelen onderwerp worden van disruptie. Stap 1 is nog online thuisbestellen. Dat is de virtualisering. Stap 2 is het zelf kunnen fabriceren: je koopt geen product maar toegang tot een ontwerp. Het is dan nu wachten op  een virtuele Amazon analoog aan ITunes: Rip. Mix. Build.

SMART & SAFE CITY EVENT 2017

The 7th edition of the large scale Smart & Safe City Event on 7 and 8 June offers smart and safe solutions for the city of the future. Meet 1,000 experts and colleagues: inspire each other and create new ideas. Learn from more than 30 practical cases and failures. Some topics:

• What will cities look like in 30 years
• Smart Mobility
• Data- Energy
• Safety and Resilience Challenges
• How to upscale Smart City projects Successful collaborations National/regional Smart City strategies

More