In aanloop naar het Circulaire Economie Congres interviewden wij Florens Slob, Director Business Development Van Gansewinkel. Wat is zijn visie op circulaire economie? Is het bittere noodzaak? En waar liggen de grootste uitdagingen voor ons?

Het gaat om het denken in nieuwe businessmodellen, multiple cash flows, zorgen dat je producten, onderdelen van producten en de grondstoffen zo lang mogelijk in cycli houdt en daarmee zo duurzaam mogelijk inzet. Dat vraagt om creativiteit & innovatie en dat zijn de basisingrediënten om een economie duurzaam te laten groeien.

Bekijk het interview

Circulaire economie, een systeemverandering of bittere noodzaak?

De Circulaire Economie is een systeemverandering die oplossingsgericht is en invulling geeft aan essentiële vragen waar wij als samenleving antwoorden op moeten formuleren. Om ons huidige welvaartsniveau te handhaven is een transitie naar de circulaire economie ook simpelweg een noodzaak. Grondstoffen zijn schaars en worden door de huidige generaties in een hoog tempo verbruikt, zonder dat hier op een bewuste manier rekening wordt gehouden met toekomstige generaties. In feite zijn grondstoffen nog te goedkoop omdat in deze prijzen vaak enkel de schaarste voor een beperkt aantal jaren wordt ingecalculeerd.

De circulaire economie gaat bewust om met schaarste, en benadert dit vraagstuk systeemgericht. Daarbij gaat het om de creatie van nieuwe business-modellen waarbij op innovatieve en creatieve manier grondstoffen zolang mogelijk in cycli worden gehouden en “gebruikt” worden in plaats van “verbruikt”. Daarbij wordt het concept van “afval” uitgebannen door concepten als het hergebruik van producten of onderdelen en het opnieuw designen van een product. Voor de komende 10-15 jaar zal een belangrijke rol simpelweg liggen in het optimaal uitnutten en doorontwikkelen van onze huidige recycling industrie. Nederland kan daarin de “Recycling” hub / of raw materials roundabout van Europa worden en zeker een haven als Rotterdam waar allerleis stromen in de vorm van grondstof, product en ook afval samenkomen erg goed gepositioneerd.

Wat zijn de belangrijkste uitdagingen omtrent Circulaire Economie?

Dat zijn er meerdere. Onze huidige economie en alles wat daarin een rol speelt is nu nog primair lineair ingericht. De overstap naar een circulair model vereist durf, ondernemerschap en echte samenwerking in de keten. De nieuwe ondernemers – vaak ook jonge mensen – snappen die nieuwe economie vaak beter dan de gevestigde orde, die natuurlijk ook vaak een installed base aan kapitaal (gebouwen / fabrieken) hebben. Dat soort zaken zijn met creativiteit en doorzettingsvermogen op te lossen en dat zal met name “mensenwerk” zijn, want die zorgen uiteindelijk voor de change. Het omgaan met een “installed base” zal vaak niet opgelost kunnen worden door dat bedrijf alleen, maar vergt samenwerking met andere partijen in de eigen keten of daarbuiten. Het gaat ook om timing, als er net een compleet nieuwe fabriek staat, of zelfs eerder in de keten net een nieuwe mijn is geopend, op zo’n moment maak je met een circulair / nieuw concept minder kans dan bij een fabriek die al afgeschreven is of een mijn die bijna gesloten wordt.

De overheid kan hierin een ondersteunende rol spelen door stabiel en toekomstgericht beleid. Het stimuleren met subsidies, onderzoek etc kan helpen, maar het belangrijkste element is een stabiel beleid. Binnen dat beleid is wetgeving zowel op Europees als op Nationaal niveau nu nog lineair. Er is wetgeving voor nieuwe producten op het gebied van  kwaliteit, veiligheid en milieu en er is ook wetgeving op het moment dat iets afval is geworden. Die zaken kunnen veel beter op elkaar worden afgestemd vanaf het ontwerp van een product, de toepassingsmogelijkheden en eisen van secundaire grondstoffen en de recycleerbaarheid van producten.

Welke kansen biedt Circulaire Economie?

Het gaat om het denken in nieuwe business modellen, multiple cash flows, zorgen dat je producten, onderdelen van producten en de grondstoffen zo lang mogelijk in cycli houdt en daarmee zo duurzaam mogelijk inzet. Dat vraagt om creativiteit en innovatie en dat zijn de basis ingrediënten om een economie duurzaam te laten groeien. Dat biedt enorme kansen voor Europa, de BV Nederland, de Rotterdamse Haven en iedere ondernemer die bereid is om ketengericht samen te werken. McKinsey berekende voor de Europese economie (als we echt doorpakken) een enorm groei potentieel. Waar het mij omgaat is het ondernemerschap, dat is de motor achter iedere economie en dat hebben we keihard nodig om beter, duurzamer en toekomstbestendig de crisis echt achter ons te laten. De economische terugslag van de afgelopen periode heeft ons de kans gegeven even pas op de plaats te maken. Nu de economie weer aan trekt ligt de uitdaging om niet door te gaan waar we stil hebben gestaan om opnieuw op die afgrond af te koersen maar echt de stap te maken naar een circulaire economie.

Op welke wijze besteedt Van Gansewinkel aandacht aan Circulaire Economie?

Dat start bij ons credo “Afval Bestaat Niet” – Wij zijn een verbindende schakel in de circulaire economie. Het afval dat wij inzamelen bij onze klanten transformeren we zoveel als mogelijk tot hoogwaardige secundaire grondstof – nu weten we al 93% een Tweede leven te geven, waarvan ruim twee-derde als grondstof en de rest als brandstof Dat bespaart zowel schaarse grondstoffen als een aanzienlijke hoeveelheid CO2. Dat doen we overigens al jaren in samenwerking met onze klanten. Recycling is binnen de circulaire economie natuurlijk slechts 1 van de cycli, de meeste ”extra” toegevoegde waarde in de McKinsey rapporten ligt in andere cycli zoals onderdelen hergebruik, refurbishement (zeg maar opknappen naar nieuw-staat) en re-use. Voor de komende decennia zie ik echter met name kansen binnen een verdere professionalisering van de recycling met focus op kwaliteit van grondstoffen de belangrijkste.

Van Gansewinkel stimuleert de totstandkoming van Circulaire Economie. Het Circularity Center is een innovatiecentrum dat in 2014 is opgestart samen met het Havenbedrijf Rotterdam, Rabobank, Bikker&Co, TNO en InnovationQuarter. Binnen het centrum wordt door de partners samengewerkt aan projecten die de totstandkoming van een circulaire economie versnellen. De primaire focus ligt op new business development, waarbij de rol van het centrum succesvol is als een concept ook concreet wordt geïmplementeerd en zelfstandig kan draaien.

Als we op 1 mei 2020 opnieuw tegenkomen, welke rol speelt Circulaire Economie dan?

Op het vlak van recycling verwacht ik dat we grote stappen hebben gezet waarbij meer en beter gerecycled zal worden. Met nadrukkelijk een focus op kwaliteit van de grondstoffen die wij leveren. Die grondstoffen moeten simpelweg op kwaliteitsniveau concurreren met “virgin” grondstoffen, zijn duurzamer, maar mogen ook niet significant meer kosten. Om in 2020 de stap ook echt gemaakt te hebben naar een circulaire economie zullen we moeten starten vanuit het design van nieuwe generaties producten en daarin alle kennis die we nu hebben van recycling en grondstoffen inbrengen. De kennis van de specialisten die nu het “einde van een cyclus” van A tot Z kennen is cruciaal om de change te maken aan het begin van een cyclus. Als we dat constructief doen, dan is “Afval Bestaat Niet” ook een heel stuk dichter bij!

Circulaire Economie Event

Op 25 & 26 maart 2015 vindt in Rotterdam het Circulaire Economie Event plaats gericht op een nieuwe visie, samenwerking en nieuwe financierings- en businessmodellen.

Bekijk de website van het Circulaire Economie Event voor meer informatie.