In de aanloop naar het Circulaire Economie Congres interviewden wij Atze Jan van der Goot, universitair hoofddocent Wageningen Universiteit. Atze Jan van der Groot deelt zijn kennis en expertise over onder meer de belangrijkste uitdagingen omtrent de Circulaire Economie en welke rol de circulaire economie zal spelen in 2020. Daarnaast legt hij uit hoe de Wageningen Universiteit aandacht besteedt aan de Circulaire Economie en welke kansen dit biedt.
”Een belangrijk aspect van de circulaire economie is dat een proces niet tot degradatie van het product of bijproduct mag leiden. Helaas gebeurt dit in de levensmiddelenindustrie nog wel vaak.” – Atze Jan van der Goot
Circulaire economie, een systeemverandering of bittere noodzaak?
Circulaire economie is waarschijnlijk bittere noodzaak. Op termijn zullen bepaalde grondstoffen, zoals (edel-) metalen of mineralen als fosfaat schaars of zelfs uitgeput raken. Het is daarom niet houdbaar om een lineaire manier van productgebruik te handhaven, waarbij terugwinning van schaarse grondstoffen te weinig plaatsvindt of technisch heel moeilijk is. In een circulaire economie zijn producten zo ontworpen dat delen ervan eenvoudig kunnen worden gebruikt in een nieuwe generatie producten. Waarschijnlijk worden deze producten dan ook nog efficiënter geproduceerd.
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen betreffende Circulaire Economie?
Ikzelf ben actief in het onderzoek naar een meer efficiënte productie van levensmiddelen. Een levensmiddel lijkt bij uitstek een voorbeeld van een product uit de lineaire economie. Immers het wordt geproduceerd, en vervolgens volledig gebruikt (opgegeten dus). Het product wordt verteerd en omgezet in menselijke afvalproducten die met veel water worden afgevoerd. Denken in circulaire economieconcepten lijkt daarom minder voor de hand te liggen bij levensmiddelen. Toch zijn er twee aspecten waarin het concept van de circulaire economie wel goed kunnen worden toegepast.
Allereerst zal er meer moeten worden ingezet om mineralen, zoals fosfaten en nitraten te behouden in de cyclus van de voedselproductie. Daartoe zullen menselijke afvalstromen veel beter opgevangen en verwerkt moeten worden, wat een grote aanpassing vergt aan het stelsel van riolering. Regenwater zal gescheiden moeten worden van afvalwater, en wellicht moet er veel minder water gebruikt worden bij de verwerking van het afval.
Maar ook bij de productie van levensmiddelen is nog veel te winnen. Een belangrijk aspect van de circulaire economie is dat een proces niet tot degradatie van het product of bijproduct mag leiden. Helaas gebeurt dit in de levensmiddelenindustrie nog wel vaak. Uitgangsproducten die volledig geschikt zijn voor menselijke consumptie zijn dat na een bewerking niet meer volledig. Dit speelt vooral bij de productie van ingrediënten zoals eiwitten en zetmeel, waarbij de bijproducten slechts nog gebruikt worden voor veevoer of biobrandstof. Beter en voorzichtiger met deze producten omgaan leidt tot minder degradatie, en mogelijk hoogwaardiger toepassingen. Dat is één van de pijlers van een circulaire economie.
Welke kansen biedt Circulaire Economie?
Als ik me richt op de productie van ingrediënten biedt de circulaire economie veel kansen. De ingrediënten zullen op een andere wijze worden geproduceerd, en de bijproducten behouden een hogere waarde. Dat laatste biedt kansen om voor deze producten nieuwe toepassingen en markten te ontwikkelen. Voor het maken van de ingrediënten zal hoogwaardigere technologie nodig zijn. Het ontwikkelen en toepassen van deze nieuwe technologie geeft ook nieuwe kansen, zowel voor fundamenteel onderzoek, praktijkgericht onderzoek, en de uiteindelijke toepassing. De toepassing van deze hoogwaardigere technologie, waarbij milder met materialen wordt omgegaan en degradatie wordt vermeden, kan leiden tot een competitief voordeel op langere termijn.
Op welke wijze besteedt uw organisatie aandacht aan Circulaire Economie?
Wageningen Universiteit besteedt op een uitgebreide manier aandacht aan de circulaire economie. Wij richten ons op het ontwikkelen van nieuwe procesprincipes voor de productie 
van levensmiddelen volgens de richtlijnen van de circulaire economie. Andere groepen richten zich op optimale verwaarding van biomaterialen, waarbij ook naar non-food toepassingen wordt gekeken. Tenslotte wordt er ook veel werk verricht aan de terugwinning van belangrijke mineralen uit de huishoudelijke afvalstromen, waarbij herontwerp van ons rioolstelsel nadrukkelijk aan de orde komt.
Als we u op 1 mei 2020 opnieuw tegenkomen, welke rol speelt Circulaire Economie dan?
Bij dit soort veranderingen is 5 jaar wel een hele korte tijd. Wat we voostellen zijn grote systeemveranderingen en anders denken over hoe we producten produceren en hergebruiken. Ik verwacht daarom dat er in 2020 een aantal aansprekende voorbeelden zijn geïntroduceerd en andere veranderingen in gang gezet zijn. Verder zal er nog veel meer onderzoek gedaan worden met als doel het vergaren van kennis die nu nog ontbreekt om alle producten te maken volgens de concepten van de circulaire economen.
Circulaire Economie Congres
In Rotterdam vindt het circulaire economie congres plaats gericht op een nieuwe visie, samenwerking en nieuwe financierings-en business modellen. Tijdens het congres zullen zowel deelnemers uit de hele supply chain van de maak en recycling industrie als initiatiefnemers bij gemeenten, provincies en het rijk samen komen. Ook worden partijen die advies geven op het gebied van (transitie) management, financiën, organisatie advies en IT ook uitgenodigd. Bekijk de website!
Related Posts
Leave a reply