Cécile van Oppen: “In je eentje creëer je nooit een circulaire economie”

Wat is de potentie van Circulaire Economie eigenlijk? En wat zijn goede praktijkvoorbeelden? In aanloop naar het Circulaire Economie Congres interviewden wij Cécile van Oppen, oprichter Copper8. Cécile deelt haar kennis en expertise over onder meer de belangrijkste uitdagingen omtrent de Circulaire Economie en de rol van de overheid.

”Het belangrijkste inzicht is wat mij betreft dat je in je eentje nooit een circulaire economie kan creëren; dat kan alleen maar samen” – Cécile van Oppen

Wat is in uw ogen de potentie van de circulaire economie?

In mijn ogen drijft de circulaire economie op het samen zoeken naar waarde-optimalisatie in plaats van het individueel zoeken naar winstoptimalisatie die vaak ten koste gaat van anderen. De potentie is daarmee gigantisch omdat we, eerst op kleine schaal (projectbasis) en hopelijk daarna op grotere schaal (circulaire economie) het groeiende gat tussen grondstoffenschaarste en een groeiende wereldbevolking kunnen dichten. De Circulaire Economie is meer dan het sluiten van een grondstoffenkringloop, maar brengt ook vakmanschap terug in onze economie (de factor arbeid).

Welk project of welke organisatie is een goed voorbeeld van circulaire economie

Net-Works omdat het laat zien dat samenwerking tussen partijen een vliegwiel is voor de Circulaire Economie. Samen met garenleverancier Aquafil onderzocht Interface welke grondstoffen gebruikt konden worden voor de productie van tapijttegels en kwamen tot het inzicht dat visnetten dezelfde kwaliteit nylon garen gebruiken als in de door Interface geproduceerde tapijttegels. Lokale bevolkingen in de Filipijnen en Kameroen worden nu betaald om oude visnetten, die in ontwikkelingslanden vaak in de zee worden afgedankt – wat weer ten koste gaat van de biodiversiteit aldaar – op te ruimen. De visnetten gelden als grondstof voor de tapijttegels en zo wordt een win-win oplossing gecreëerd voor alle stakeholders: Interface, Aquafil, de Zoological Society of London en lokale gemeenschappen in de Filipijnen en Kameroen.

Op welke manier kan of moet de overheid mee investeren

Op termijn hoop ik dat de overheid inziet dat een verandering in wet- en regelgeving ten goede kan komen van de Circulaire Economie (bijv. belasting op grondstoffen in plaats van arbeid). Maar het is mijn stellige overtuiging dat binnen de bestaande kaders ook goede initiatieven ontplooid kunnen worden, als partijen maar met elkaar samenwerken en binnen die samenwerking andere regels hanteren. Op de korte termijn vind ik vooral dat de overheid het goede voorbeeld moet geven door projecten te initiëren en daardoor te laten zien dat het kan. Ik zeg altijd “een betere wereld begint bij het stellen van een betere vraag”; als de overheid met haar investeringspotentieel van ruim €60 miljard per jaar de juiste circulaire (inkoop)vragen stelt komen we rap verder! Daar is wel lef voor nodig.

Wat merkt de consument/burger al van de omslag naar een circulaire economie?

In mijn mening op dit moment onvoldoende. Er is een aantal initiatieven die gericht zijn op consumenten zoals Lease-a-jeans van Mud-Jeans; helaas zie ik dat veel consumenten initiatieven op dit moment mislukken vanwege moeilijkheden bij het inzamelen van gebruikte producten en gefragmenteerde belangen in de keten. Een goed voorbeeld hiervan is een ander kledingmerk die graag wil investeren in de Circulaire Economie – echter het neerzetten van inzamelpunten in hun franchisewinkels liep op niks uit omdat de franchises worden afgerekend op omzet in plaats van de waarde van opgehaalde grondstoffen. Ook hier zien we dat een gedeeld belang nodig is om initiatieven van de grond te krijgen, en dat is bij versnipperde consumenten lastiger dan bij een organisatie.

Elke organisatie kan circulair ondernemen!

Daar ben ik het gedeeltelijk mee eens. Dat wil zeggen, ik geloof dat elke organisatie, ongeacht of het een dienstverlener, productiebedrijf of overheidsinstantie is, een bijdrage kan leveren aan de circulaire economie. Het belangrijkste inzicht is wat mij betreft dat je in je eentje nooit een circulaire economie kan creëren; dat kan alleen maar samen – immers gaat een economie over de handel tussen personen en partijen. De realiteit is wel dat een andere houding en intentie nodig is om circulair te ondernemen; en daar loopt het vaak op stuk.

Ketenbreed samenwerken klinkt idealistisch maar in de praktijk werkt dit toch (vaak) niet

Niet mee eens! Vaak zie ik dat partijen volgens de oude economische principes willen gaan samenwerken; en dat is net alsof je een vierkantje door een cirkel wilt duwen – dat gaat niet. In een circulaire economie gaat het niet langer over het optimaliseren van je eigen taartpunt, maar het gezamenlijk groter maken van de taart – hoe cliché dat ook mag klinken. Investeren in samenwerking betekent het kweken van vertrouwen tussen partners; begrijpen dat je samen méér bereikt dan alleen; transparant zijn over beweegredenen en financiën – als je die basis hebt heeft de Circulaire Economie grote kans van slagen!

Circulaire Economie Congres

In Rotterdam vindt het circulaire economie congres plaats gericht op een nieuwe visie, samenwerking en nieuwe financierings-en business modellen. Tijdens het congres zullen zowel deelnemers uit de hele supply chain van de maak en recycling industrie als initiatiefnemers bij gemeenten, provincies en het rijk samen komen. Ook worden partijen die advies geven op het gebied van (transitie) management, financiën, organisatie advies en IT ook uitgenodigd. Bekijk de website!